ANKARA Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Cihangir Akyol, Dünya Sağlık Örgütü’nün bilgilerine göre; Türkiye’de ‘kolorektal’ olarak bilinen kolon ve rektum kanseri nedeniyle 2022 yılında 11 bin 698 kişinin hayatını kaybettiğini söyledi. Akyol, “TÜİK’in 2022 verilerine göre 5 bine yakın vatandaşımızı trafik kazalarında kaybettik. Kolon kanseri nedeniyle bir yılda trafik kazalarında kaybettiğimizin iki katından fazlasını kaybediyoruz.”
Prof. Dr. Cihangir Akyol, Türkiye’de ve dünyada ‘kolorektal’ olarak bilinen kalın bağırsak kanseri vakalarının sayısında artış olduğunu belirterek, “Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2 milyonu aşkın vaka var. 2022 verilerine göre dünyada insanlara yeni tanı konuldu.Yine Türkiye’de 2022 verilerine bakarsak; 22 bine yakın yeni tanı alan hastamız var.Kolorektal kanser, kansere bağlı ölümlerin en sık nedenlerinden biridir. Türkiye’de kolorektal kanser nedeniyle ölümler nedeniyle yılda yaklaşık 12 bin vatandaşımızı kaybediyoruz. TÜİK’in 2022 verilerine göre ise 5 bin civarında vatandaşımızı trafik kazaları nedeniyle kaybettik. “Bu açıdan baktığımızda olay aslında oldukça vahim. dikkat çekici; Bir yılda trafik kazalarında kaybettiğimiz insan sayısının iki katından fazlasını kolorektal kanserden kaybediyoruz” dedi.
‘BESLENME ALIŞKANLIKLARI ÖNCELİKLİ’
Kolorektal kanser oluşumunda genetik mirasın çok önemli faktörlerden biri olduğunu söyleyen Prof. Çağımızda çok fazla hazır gıda tüketimi, çok fazla kızartma, bunun en önemli nedenlerinden biri de kırmızı etin çok fazla tüketilmesi, bu kırmızı etlerin olgun yağlarda kızartılması, sucuk, sucuk gibi türlerin sık tüketilmesidir. İkinci en önemli neden ise obezitedir ve bu obezite de kolon kanseri için önemli bir risk faktörüdür. “Hareketsiz yaşam tarzı, insanların daha çok çalışmasına ve daha az dinlenmesine neden olan bu kanserin gelişiminde önemli rol oynuyor. Sigara ve alkol tüketiminin de kolorektal kanserin oluşumunda önemli basamakları oluşturan faktörler arasında olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
‘TARAMA TESTLERİYLE ÖLÜM ORANINI AZALTABİLİRİZ’
Kolorektal kanserlerin tedavisine ilişkin ise Prof. Poliplerin kansere dönüşmesi 8 yıla kadar sürer.Eğer kolonoskopik taramalarda bunları tespit edip çıkarabilirsek, oluşabilecek bir kanserin çok daha önce oluşmasını önlemiş oluruz.Dolayısıyla tedaviden daha önemli olan hastalığın önlenmesidir.Dolayısıyla önleyebiliriz. Peki herkesin kolonoskopi yaptırmasına gerek var mı? Hayır. Bunun için Sağlık Bakanlığı’nın yürüttüğü ‘Dışkıda Gizli Kan Projesi’ var. “Bilinmeyen kan pozitifliği olan hastalarda kolonoskopik tarama yapılmasını öneriyoruz” . Aile öyküsü olanlarda kolonoskopik tarama yapılmasını öneriyor, 45 yaş üstü herkesin tarama programlarına titizlikle uymasını istiyoruz” dedi.
Kolon kanseriyle mücadelede tedavi seçeneklerinin her geçen gün arttığını belirten Prof. Daha doğru ameliyatlar yapılabiliyor. Kemoterapide birçok gelişme var. Bütün bunlar bize tedavi aşamasında birçok avantaj sağlıyor; ama yine söylediğim gibi. “Tedaviden daha önemli olan hastalığa yakalanmak değil, hasta olmaktır. hastalığı önleyebiliriz” dedi.
